Toon items op tag: stagiaire

Dag 5876 van de quarantaine. Het dagelijkse stramien van studeren, eten en slapen begint mentaal door te wegen. Mijn vrienden zitten ver weg, ik mag mijn lief niet zien en ook de kat vindt al dat thuiswerken nu wel welletjes geweest. Toch heb ik geen recht van klagen; ik heb een dak boven mijn hoofd, er woont geen gewelddadige partner bij mij in en er valt geen directe hulpverlening weg. Het coronavirus mag dan wel dodelijk zijn, ongelijkheid is dat zo mogelijk nog meer. Dat kaartte ook dokter Moreels aan in het programma ‘Topdokters’: “Waar ik bijna de muren van op loop is dat de ongelijkheid van zo'n pandemie enorm in het daglicht wordt gesteld. Ten opzichte van daklozen, mensen zonder papieren, alleenstaande moeders, mensen die technisch werkloos zijn, maar ook de ongelijkheid intercontinentaal”. Daar zat ik dan, veilig in mijn kot, gezellig in de zetel naar de televisie te kijken. Dokter Moreels heeft overschot van gelijk: hoe moet een dakloze immers ‘in zijn kot bijven’ en hoe moet een alleenstaande ouder die technisch werkloos is de rekening betalen? In de media wordt de aandacht gevestigd op de sluiting van bedrijven en horeca – wat uiteraard erg is. Dat ouders voor de keuze staan om hun kinderen met een beperking ofwel thuis zelf te verzorgen zonder gespecialiseerde hulpverlening ofwel in de instelling te laten blijven waar ze hen weken aan een stuk niet kunnen zien, dat is hartverscheurend.

Corona treft iedereen maar de meer kwetsbare groepen in de maatschappij des te meer. Niet iedereen heeft gelijke toegang tot gezondheidszorg en niet iedereen bevindt zich in een veilige thuissituatie. Zo kreeg de hulplijn 1712 in de eerste week dat de coronamaatregelen van kracht gingen 70% meer oproepen over geweld, waarvan het grootste deel familiaal geweld. Om deze problematiek aan te kaarten, ondertekende Furia samen met andere gelijkekansenorganisaties een open brief aan de politiek waarin aangedrongen wordt op concrete actie. Zo zijn brede bewustmakingscampagnes nodig, moeten de hulplijnen versterkt worden met meer professionals en moet de strijd tegen partnergeweld een absolute prioriteit zijn voor politie en justitie. De meest kwetsbare vrouwen, zoals vrouwen met een beperking of vrouwen zonder papieren, vereisen hierbij speciale aandacht. Sterker nog, die aandacht voor kwetsbare groepen zou er ná de lockdown gewoon permanent moeten zijn. Dit haalde dokter Moreels trouwens ook aan. Dat we zouden terugkeren naar ons pre-coronatijdperk is niet alleen onverantwoord maar ook gewoon schier onmogelijk. Het wordt dus dringend tijd dat we beginnen nadenken hoe we onze levenswijze kunnen herorganiseren, hoe er aan politiek gedaan wordt en aan welke thema’s we prioriteit geven – kijk wat de focus op winst ons opgebracht heeft.

Dokters, verplegers, mantelzorgers, thuisverplegers maar ook mensen in de transportsector, supermarktmedewerkers, vuilnisophalers en talloze anderen verdienen alle lof. En niet alleen tijdens deze coronacrisis. Nu is echt duidelijk welke beroepen broodnodig zijn en wat besparingen kunnen teweegbrengen. De Rode Duivels mogen nog zo sympathiek hun supporters een hart onder de riem steken met opbeurende videoboodschappen; als ik nog maar denk aan hun riante lonen zou ik spontaan mijn laptop door het raam keilen. Er is dringend nood aan solidariteit, over alle grenzen heen. Corona mag dan wel alle gesprekken overheersen maar als “de corona in de porseleinkast” – de ongelijkheid die de pandemie in de hand werkt – ongemoeid wordt gelaten, zijn we nog verder van huis. Zelfs al zitten we in ons kot.

Emma Haché – stagiaire bij Furia vzw   

Mei 2019. De koude rilling die mij over het lijf liep nadat ik het nieuws vernam over de moord op studente Julie Van Espen vertaalde zich in een collectieve schokgolf. Er werd gezegd dat Julie – die op een jaagpad van haar fiets gesleurd werd toen ze op weg was naar vriendinnen – op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was. Toch kwam al snel hevige tegenreactie: de enige die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats was, was Julies moordenaar. Hij werd reeds verschillende malen veroordeeld voor zedenfeiten en liep in afwachting van zijn proces op vrije voeten rond – begrijpen wie begrijpen kan. Jammer genoeg moest er eerst zo’n gruwelijk voorval gebeuren om geweld op vrouwen terug volop in de schijnwerpers te zetten; want Julie is niet alleen. Volgens de blog ‘Stop Féminicide’, die grondig allerlei nieuwskanalen doornam, kwamen er in België de voorbije drie jaar namelijk 102 vrouwen om door femicide; ze werden vermoord louter omdat ze vrouw waren.

De thematiek leeft. In november nog kwamen meer dan 10 000 mensen de straat op om te protesteren tegen geweld op vrouwen en opende deze gebeurtenis – samen met Julies verhaal – zelfs het jaaroverzicht van de VRT. Ondertussen ligt er ook een voorstel op tafel van de Vrouwenraad om femicide als apart misdrijf te laten opnemen in de strafwet, naar het voorbeeld van Latijns-Amerika. Hiermee wil de Vrouwenraad niet alleen de bespreekbaarheid van het thema verhogen maar ook pogen om officiële cijfers te verkrijgen over het aantal femicides in ons land. Minister van gelijke kansen Muylle vindt dit voorstel dan weer te symbolisch en ijvert eerder voor concrete maatregelen op het terrein. Ze wil er bijvoorbeeld werk van maken om in iedere provincie zorgcentra voor seksueel geweld op te richten, naast de bestaande centra in Gent, Luik en Brussel; dit beklemtoont Furia al jaren. Daarnaast maakt Vlaams minister voor Justitie en Handhaving Zuhal Demir 6 miljoen euro vrij voor justitieassistenten, zodat slachtoffers van seksueel geweld een betere juridische begeleiding kunnen krijgen. Ze hamert erop dat ook daders een betere begeleiding moeten krijgen; een risicotaxatie zou hierbij al een stap in de goede richting kunnen zijn. In Nederland zijn gestructureerde risicotaxaties bijvoorbeeld een gangbare praktijk en al sinds de vroege jaren 2000 ijvert Furia voor een goede dadertherapie. Het feit dat België achterop blijft hinken, doet slachtoffers dus allesbehalve eer aan.

Op het voorstel van de Vrouwenraad kwam mede de kritiek dat het zou ingaan tegen het gelijkheidsbeginsel: bestraf je een vrouwenmoord immers zwaarder dan een ‘gewone’ moord? Nu wrong hier voor mij ook het schoentje, want wat heeft Julie van Espen aan symboliek? Ik ging daarom mijn oor te luister leggen bij de Vrouwenraad en kwam tot nieuwe inzichten. Voor de Vrouwenraad is het dan wel van belang om femicide als apart misdrijf te laten opnemen, toch hechten ze vooral waarde aan een duidelijke typologie. In Latijns-Amerika, waar femicide bij wet verankerd is, verschilt de definitie van femicide van land tot land. In Mexico moeten slachtoffers bijvoorbeeld sporen vertonen van seksueel geweld voor er van femicide gesproken kan worden en zulke onduidelijkheden wil de Vrouwenraad vermijden. Een goede typologie – gaande van intrafamiliaal geweld tot moord door een onbekende – moet ervoor zorgen dat de specifieke contexten van vrouwen in rekening genomen worden en dat er meer middelen vrijgemaakt worden voor begeleiding en preventie. De Vrouwenraad maakte mij duidelijk dat de symboolwaarde van hun voorstel sterk verweven is met de praktijk. Het lijkt me dan ook maar logisch dat hun voorstel alle aandacht krijgt die het verdient. Opdat het een vanzelfsprekendheid mag worden dat de preventie en bestraffing van geweld op vrouwen hoog op de agenda staat en opdat er terug onbezorgd langs jaagpaden gefietst kan worden.

Over verwachtingen en jaagpaden langs ’t kanaal

Ik moet bang zijn van het donker

en zeker van de nacht.

Ik moet bang zijn van de blikken

en het onheil dat mij wacht.

Mag ik dan nog even

niet als een vogel in een kooi,

mijn vrijheid volop leven

niet als dupe

niet als prooi?

Emma Haché, stagiaire Furia en studente Master in Gender en Diversiteit