Toon items op tag: ella
Opinie: Bezorgdheid over de aanvallen op het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
Bezorgdheid over de aanvallen op het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
Het gelijkekansenmiddenveld is bijzonder bezorgd over de aanvallen op het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM) na de veroordelingen van Bart De Pauw voor belaging en van Jeff Hoeyberghs wegens seksisme en haatspraak. Het IGVM, dat zich in beide zaken burgerlijke partij stelde, kreeg kritiek omdat het advocaten van de slachtoffers van De Pauw betaalde. Na de uitspraak tegen Jeff Hoeyberghs wordt gewaarschuwd voor een ‘tirannie van de gevoeligheid’ en een groeiende inperking van de vrijheid van meningsuiting. Mark Elchardus stelde het IGVM zelfs gelijk aan de inquisitie en presenteerde de afschaffing ervan als een bijdrage aan een meer evenwichtige en doeltreffende strijd voor vrijheid en gelijkheid (De Morgen, 7/1/2022). In De Afspraak (10/1) werd Liesbet Stevens van het IGVM opvallend streng en kritisch aangepakt over de financiering van de zaak De Pauw, nadat er her en der werd bericht over de hoge kost van de rechtszaak. Terwijl het IGVM perfect binnen het wettelijke kader handelde. Kritische journalistiek is wenselijk en nodig, maar moet weg blijven van tendentieuze en buitenproportionele aanvallen.
We maken ons grote zorgen over de negatieve houding tegen een instelling die gekoesterd zou moeten worden in een samenleving die het ernstig meent met de gelijkheid van vrouwen en mannen. Te meer omdat we ook elders in Europa zien hoe instellingen, wetgeving, wetenschappers en middenveld die ijveren voor de gelijkheid van v/m/x meer en meer onder vuur komen te liggen.
Het IGVM is een federale onafhankelijke overheidsinstelling die instaat voor het waarborgen en bevorderen van de gelijkheid van vrouwen en mannen en de bestrijding van elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op basis van geslacht. Vanuit die rol is IGVM onder meer bevoegd om in rechte op te treden in rechtsgeschillen over de toepassing van de strafwetten en andere wetten inzake gendergelijkheid. Het IGVM vervulde dus louter één van zijn tien wettelijke opdrachten door zich (uitzonderlijk, meestal zet het in op bemiddeling) burgerlijke partij te stellen. Het is opmerkelijk dat politici en opiniemakers zich op de borst kloppen omdat we in België een sterke wetgeving en onafhankelijke instellingen hebben die over de gelijkheid van vrouwen en mannen waken, en tegelijk afkeurend of zelfs vernietigend reageren wanneer die instellingen en wetgeving worden gemobiliseerd.
Hoeyberghs is veroordeeld op basis van de federale seksismewet van 22 mei 2014. Deze wet is gestemd door een democratische meerderheid. Bart De Wever spreekt van een slechte wet die voluntaristisch is toegepast door de rechterlijke macht (De Standaard, 10/1/2022). Maar zoals Han Renard van Knack terecht stelt, ligt een eventuele blaam niet bij de rechter of het IGVM, maar bij de wetgever (Knack, 11/1/2022).
Het feministische middenveld hecht veel belang aan onafhankelijke instellingen, zoals het IGVM, die in rechte kunnen optreden om de gelijkheid tussen vrouwen en mannen te waarborgen. Als publieke mensenrechteninstellingen deze taak niet langer opnemen, zal het aan individuele slachtoffers zelf zijn om naar de rechter te stappen. Dat is voor velen niet haalbaar. Bovendien is de handhaving van de strafwetten geen taak van getroffen individuen, maar van ons als maatschappij. En ja, dat kost publiek geld. Vrijheid en gelijkheid zijn dan ook een kostbaar goed. En de maatschappelijke kost van seksisme en al zijn uitwassen is hoog.
Laten we vooral niet vergeten dat instellingen als het IGVM en wetten als de (overigens zeer onvolkomen) antiseksismewet er zijn gekomen omdat seksisme (in de oorspronkelijke en ruime betekenis van het woord) onze samenleving in al haar geledingen tekent. Onderzoek en cijfers erover zijn pijnlijk veelzeggend. Gelijkheid komt er niet vanzelf. Om de strijd tegen seksisme op alle vlakken te voeren zijn instellingen en wetten absoluut noodzakelijk, net als flankerend beleid met voldoende middelen, net als feministisch activisme. Dat is de essentie die we moeten bewaken.
De tekst vermeldde eerst dat de N-VA de antiseksismewet mee goedkeurde in het Parlement, maar de partij heeft zich onthouden.
Els Flour (Furia), Ciska Hoet en Bieke Purnelle (RoSa), Meron Knikman (Vrouwenraad), Yves Aerts (Çavaria), Sarah Scheepers (ella), Diane Mintjens (Femma Wereldvrouwen), Christiane Pouliart (Medical Women Association Belgium), Lynn Callewaert (Vrouw en Maatschappij), Vera Claes (Zijkant), ABVV
Opinie: Toen we lazen dat er ‘met het feminisme iets raars aan de hand is’ volgens u, moesten we even slikken
Op het opiniestuk van Valerie Van Peel (N-VA) reageerde Furia samen met Meron Knikman, Vrouwenraad; Valérie Deridder en Sarah De Coster, Femma Wereldvrouwen; Bieke Purnelle en Ciska Hoet, RoSa vzw en ella vzw.
Toen we lazen dat ‘met het feminisme iets raars aan de hand is’ volgens u, moesten we even slikken. Want net zoals Chimamanda Ngozi Adichie zijn wij ervan overtuigd dat een feminist een persoon is die gelooft in de sociale, politieke en economische gelijkheid van de geslachten. Daar is feminisme vandaag nog steeds mee bezig: met het streven naar de sociale, politieke en economische gelijkheid van mannen, vrouwen en iedereen die zich niet in die hokjes thuis voelt. Wat is daar precies raar aan?
Dat het feminisme vandaag voorbijgestreefd is, horen we wel vaker. Ten eerste miskent u totaal wat er aan feministische strijd is voorafgegaan zodat u nu kan stemmen, werken in het parlement, en een eigen bankrekening kan hebben. Maar vooral: het feminisme vandaag is nog stééds broodnodig. We hoeven niet zo ver te kijken als Afghanistan, Polen of Hongarije om voorbeelden te geven van hoe vrouwenrechten meer en meer onder druk komen te staan en zelfs worden teruggeschroefd. Ook in België zijn we er nog niet. Gelijk loon voor gelijk werk is nog steeds niet de norm. Vrouwen worden nog steeds geacht alle onzichtbare en onbetaalde arbeid voor hun rekening te nemen. Dat een groot deel van de onbetaalde zorgeconomie door vrouwen wordt uitgevoerd, is niet noodzakelijk iets waar vrouwen zelf voor kiezen, maar wordt ingegeven door tal van hardnekkige stereotypen.
Om deze te doorbreken, is talent alleen vaak niet genoeg. Meritocratie is een mythe. Kent u het Filharmonisch orkest van New York? Tot de jaren 70 was er in het Orkest amper een vrouw te bespeuren. Plots kwam daar verandering in. Aan het begin van de jaren 80 was 50 procent van de nieuw aangeworven leden van het Orkest een vrouw. Vandaag is zelfs 45 procent van alle muzikanten in het orkest een vrouw. Hoe dat kwam? Niet vanzelf. Men schakelde over op blinde audities. Pas dan maakten vrouwen een kans. Discriminatie is geen complot, maar een blinde vlek.
U lijkt ook problemen te hebben met een mars, enkel en alleen voor vrouwen, tegen de sociale gevolgen van corona. U vindt dat raar, omdat het veelal mannen zijn die aan het virus bezwijken. De gevolgen van corona zijn nochtans ruimer dan besmettings- en overlijdenscijfers. Stereotiepe rollenpatronen werden tijdens de opeenvolgende lockdowns bevestigd en versterkt en het aantal klachten over huiselijk geweld nam ernstig toe. Vraagt u zich werkelijk af waarom vrouwen een safe space willen om hierover te praten? We geven bij vakbondsoverleggen toch ook de ruimte om samen te komen zonder de werkgevers opdat de werknemers vrijuit kunnen spreken? Er is een groot verschil tussen segregatie en doelgroepwerking. Als vrouwen niet worden uitgenodigd om mee aan tafel te zitten, dan kan je hen moeilijk verwijten dat ze hun eigen tafel dekken.
Volgens het WEF vertraagt de pandemie overigens het bereiken van absolute gendergelijkheid. In totaal hebben we nog 135,6 jaar nodig vooraleer de genderkloof gedicht is, als die niet vertraagd wordt door de anti-genderbeweging die steeds groter en machtiger wordt. Volgens die beweging is het feminisme een bedreiging voor de christelijke tradities, het ‘normale’ gezin en bij uitbreiding de staat. Ultraconservatief en extreemrechts vinden elkaar om seksuele en reproductieve rechten te ondermijnen: abortus moet worden verboden, het huwelijk kan alleen plaatsvinden tussen een man en een vrouw, en trans personen hebben geen bestaansrecht.
Wij zijn het met u eens dat er bruggen moeten worden gebouwd als we voor iedereen gelijke kansen willen creëren. Witte cishetero mannen zijn niét de bron van alle kwaad, maar het systeem dat hen als de norm beschouwt en daarbij andere groepen minoriseert, is dat wel. In de eerste plaats moeten we luisteren naar de specifieke noden en ervaringen van groepen die tot nu toe vaak ondervertegenwoordigd zijn.
Wij kunnen alleen maar concluderen dat u niet goed op de hoogte bent van de feministische beweging vandaag, die inclusief en divers is. Feminisme werkt ook actief aan het doorbreken van stereotypen die mannen parten spelen; zoals wanneer mannen graag zorgende taken op zich willen nemen, of wanneer de verwachtingen over hun ‘ambities’ dicteren dat ze hun kinderen amper kunnen zien opgroeien. We kunnen het niet genoeg benadrukken: gendergelijkheid komt iedereen ten goede. Feminisme is geen aanklacht tegen mannen. Het is een aanklacht tegen de sociale en de maatschappelijke structuren die vrouwen en minderheden steevast benadelen. En ja, ook vrouwen houden die structuren in stand.
Vrouwenraad, ella vzw, RoSa vzw, Femma Wereldvrouwen en Furia vzw.
